Quy hoạch đô thị tỉnh Sơn La bao gồm thành phố Sơn La và các huyện Quỳnh Nhai; Thuận Châu; Mường La; Bắc Yên; Phù Yên; Mộc Châu; Yên Châu; Mai Sơn; Sông Mã; Sốp Cộp và Vân Hồ.
Hiện trạng phát triển hệ thống đô thị tỉnh Sơn La
Tính đến năm 2020 toàn tỉnh đã có 11 đô thị. Trong đó, có 01 thành phố loại II là TP. Sơn La; 02 đô thị loại IV là đô thị Mộc Châu (gồm thị trấn Mộc Châu và thị trấn Nông trường Mộc Châu); Thị trấn Hát Lót; 08 đô thị loại V là thị trấn Thuận Châu, thị trấn Ít Ong, thị trấn Bắc Yên, thị trấn Phù Yên, thị trấn Yên Châu, thị trấn Sông Mã, Khu trung tâm hành chính – chính trị huyện Sốp Cộp và Khu trung tâm hành chính – chính trị huyện Quỳnh Nhai (Khu trung tâm hành chính huyện Sốp Cộp và Khu trung tâm hành chính huyện Quỳnh Nhai được công nhận đạt tiêu chí đô thị loại V nhưng chưa có cấp chính quyền đô thị (thị trấn); riêng trên địa bàn huyện Vân Hồ chưa có đô thị được cấp có thẩm quyền công nhận.
Các đô thị trung tâm như thành phố Sơn La, các thị trấn huyện lỵ đang từng bước thay đổi và phát triển, đáp ứng là trung tâm hành chính- kinh tế – văn hóa của tỉnh và các huyện. Công tác quy hoạch đô thị cũng được xác định là công tác trọng tâm, tất cả các đô thị, các khu vực đặc biệt… đã được lập và phê duyệt quy hoạch chung xây dựng, làm cơ sở cho việc lập các đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết và làm cơ sở cho việc lập dự án đầu tư xây dựng công trình kiến trúc dân dụng, công nghiệp, hạ tầng kỹ thuật… góp phần quan trọng nâng cao chất lượng đô thị.
Phương án quy hoạch phát triển hệ thống đô thị tỉnh Sơn La
Phương án phát triển hệ thống đô thị:
Định hướng đến năm 2025: Toàn tỉnh Sơn La có 16 đô thị, Tỷ lệ đô thị hóa đến năm 2025 đạt khoảng 20,6%. Tập trung nguồn lực phát triển 02 trung tâm đô thị: (1) Vùng đô thị trung tâm Tỉnh (TP Sơn La – Hát Lót); (2) Trung tâm đô thị phía Đông Nam (Mộc Châu – Vân Hồ). Cụ thể:
1. Một (01) đô thị loại II: TP Sơn La; Là đô thị Tỉnh lỵ của Tỉnh Sơn La.
2. Hai (02) đô thị loại IV là: đô thị Mộc Châu (phạm vi ranh giới toàn huyện Mộc Châu); thị trấn Hát Lót, huyện Mai Sơn.
3. Mười ba (13) đô thị loại V: (1) Tám (08) đô thị hiện có: thị trấn Sông Mã, huyện Sông Mã, thị trấn Phù Yên, huyện Phù Yên; đô thị Ít Ong, huyện Mường La; thị trấn Thuận Châu, huyện Thuận Châu; thị trấn Bắc Yên, huyện Bắc Yên, thị trấn Yên Châu, huyện Yên Châu; đô thị Sốp Cộp, huyện Sốp Cộp; đô thị Quỳnh Nhai, huyện Quỳnh Nhai là các đô thị huyện lỵ của các huyện tương ứng; (2) Năm (05) đô thị thành lập mới gồm: đô thị Vân Hồ, huyện Vân Hồ là đô thị huyện lỵ huyện Vân Hồ; đô thị Gia Phù, huyện Phù Yên; đô thị Phiêng Khoài, huyện Yên Châu; đô thị Tông Lạnh, huyện Thuận Châu; đô thị Chiềng Khương, huyện Sông Mã.
Giai đoạn 2026-2030: Hệ thống đô thị tỉnh Sơn La sẽ được giữ nguyên số lượng và nâng cấp phát triển theo chiều sâu. Toàn Tỉnh có 17 đô thị, tỷ lệ đô thị hóa toàn Tỉnh đạt khoảng 25,8%, dân số đô thị khoảng 381.560 người (dân số toàn Tỉnh khoảng 1.478.937 người). Tập trung nguồn lực phát triển 02 trung tâm đô thị: (1) Vùng đô thị trung tâm Tỉnh (TP Sơn La – Hát Lót); (2) Trung tâm đô thị phía Đông Nam (Mộc Châu – Vân Hồ). Bao gồm:
1. Một (01) đô thị loại II: TP. Sơn La.
2. Một (01) đô thị loại III: huyện Mộc Châu.
3. Năm (05) Đô thị loại IV: Thị trấn Sông Mã (MR), huyện Sông Mã; thị trấn Hát Lót, huyện Mai Sơn; thị trấn Phù Yên (MR), huyện Phù Yên; thị trấn Ít Ong, huyện Mường La, đô thị Thuận Châu, huyện Thuận Châu.
4. Mười (10) đô thị loại V: đô thị Quỳnh Nhai, huyện Quỳnh Nhai; thị trấn Bắc Yên, huyện Bắc Yên; đô thị Sốp Cộp, huyện Sốp Cộp; thị trấn Yên Châu, huyện Yên Châu; đô thị Vân Hồ, huyện Vân Hồ; đô thị Phiêng Khoài, huyện Yên Châu, đô thị Gia Phù, huyện Phù Yên; đô thị Tông Lạnh, huyện Thuận Châu; đô thị Chiềng Khương, huyện Sông Mã, đô thị Ngọc Chiến, huyện Mường La;
Giai đoạn 2031-2050: Tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí và nâng cao chất lượng đô thị. Phát triển đô thị theo hướng hiện đại và bền vững, bảo vệ, cải thiện và sử dụng tiết kiệm tài nguyên và phát huy các điều kiện về môi trường, giảm bớt tính chất tổng hợp, gia tăng tính chất chuyên ngành đô thị và phát triển theo chiều sâu. Thành lập các đề án công nhận, nâng hạng cho các đô thị. Tập trung nguồn lực để phát triển thêm các đô thị.
Giai đoạn 2031 – 2050: Hệ thống đô thị trên toàn tỉnh Sơn La sẽ có 25 đô thị, tỷ lệ đô thị hóa toàn Tỉnh đạt khoảng 62,7%, trong đó có 2 thành phố trực thuộc Tỉnh, 1thị xã và 12 thị trấn, cụ thể như sau:
1. Một (01) đô thị loại I: TP. Sơn La mở rộng.
2. Một (01) đô thị loại II: Thành phố Mộc Châu.
3. Năm (05) Đô thị loại III: Thị xã Mai Sơn, đô thị Sông Mã, huyện Sông Mã; thị trấn Phù Yên, huyện Phù Yên; thị trấn Ít Ong, huyện Mường La, đô thị Thuận Châu, huyện Thuận Châu.
4. Mười (10) đô thị loại IV: đô thị Quỳnh Nhai, huyện Quỳnh Nhai; thị trấn Bắc Yên, huyện Bắc Yên; đô thị Sốp Cộp, huyện Sốp Cộp; thị trấn Yên Châu, huyện Yên Châu; đô thị Vân Hồ, huyện Vân Hồ; đô thị Phiêng Khoài, huyện Yên Châu; đô thị Gia Phù, huyện Phù Yên; đô thị Tông Lạnh, huyện Thuận Châu; đô thị Chiềng Khương, huyện Sông Mã, Đô thị Ngọc Chiến, huyện Mường La.
5. Tám(08) đô thị loại V: Chiềng Yên, huyện Vân Hồ; Tô Múa, huyện Vân Hồ; Co Mạ, huyện Thuận Châu; Phổng Lái, huyện Thuận Châu; Mường Lầm, huyện Sông Mã; Mường Cơi, huyện Phù Yên; đô thị Chiềng Mai, huyện Mai Sơn; đô thị Mường Bú, huyện Mường La.
Phương án phát triển các Đô thị giai đoạn 2021 – 2030
Thành phố Sơn La (Đô thị Tỉnh lỵ):
Thành phố Sơn La có diện tích tự nhiên là 32.293 ha (nội thị là 6.769 ha, ngoại thị là 25.524 ha, dân số hiện trạng 2020 là 107.880 người (gồm 7 phường nội thị và 5 xã ngoại thị). Thành phố là hạt nhân phát triển của vùng đô thị trung tâm. Phấn đấu phát triển thành phố Sơn La theo định hướng đô thị loại I vào giai đoạn 2030 – 2050.
Định hướng mở rộng không gian đô thị thành phố Sơn La trên cơ sở phát triển chủ yếu bám theo các tuyến giao thông đối ngoại chính (QL.6, Sơn La – Hát Lót; Cao tốc Sơn La – Hòa Bình; Cao tốc Sơn La – Điện Biên; QL.279D…), mở rộng địa giới hành chính thành phố Sơn La (sáp nhập các xã Chiềng Mung, Chiềng Ban, Hát Lót và Mường Bon, huyện Mai Sơn); tập trung đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, tạo cảnh quan, phát triển thương mại – dịch vụ – du lịch;
Thị xã Mộc Châu
Mộc Châu có diện tích tự nhiên là 107.210 ha (bao gồm 02 thị trấn đã được công nhận đô thị loại IV là thị trấn Mộc Châu và Nông trường Mộc Châu có tổng diện tích 12.265 ha; và 13 xã khu vực nông thôn có diện tích 94.845 ha); dân số hiện trạng 2020 là 116.799 người.
Đến năm 2025, mở rộng phạm vi khu vực nội thị huyện Mộc Châu ra khu vực các xã lân cận để hình thành các phường thuộc thị xã Mộc Châu vào năm 2025. Phát triển thị xã Mộc Châu là trung tâm kinh tế – kỹ thuật – nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao – thương mại, dịch vụ – công nghiệp chế biến nông sản của tỉnh Sơn La”; là trung tâm ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao của vùng trung du và miền núi phía Bắc; là trung tâm chế biến nông sản, du lịch của tiểu vùng Tây Bắc.
Giai đoạn 2021 – 2025: Xây dựng toàn bộ huyện Mộc Châu trở thành thị xã – đô thị loại IV, có sự phát triển mạnh mẽ về dịch vụ – nông nghiệp – công nghiệp và hạ tầng đô thị. Dân số trung bình nội thị: 52.000 người (tính cả dân số tạm trú quy đổi thì khoảng 60.000 người).
Giai đoạn 2026 – 2030: Phấn đấu được công nhận đô thị loại III trước năm 2030, tiếp tục hoàn thiện hạ tầng theo tiêu chí đô thị loại III và là đô thị phát triển của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ. Dân số trung bình nội thị: 64.000 người (tính cả dân số tạm trú quy đổi thì khoảng 80.000 người).
Đô thị Hát Lót – huyện Mai Sơn
Đô thị Hát Lót là đô thị vùng Tỉnh; là trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế, văn hóa – xã hội của huyện Mai Sơn. Gắn kết với thành phố Sơn La trở thành cực trung tâm trong cấu trúc tổng thể không gian kinh tế – xã hội Tỉnh. Và là đầu mối giao thông quan trọng của Tỉnh Sơn La, trên hành lang kinh tế dọc QL.6, ĐT.110, đầu mối giao lưu kinh tế – văn hóa giữa các vùng trong Tỉnh.
Giai đoạn 2021 – 2025: xây dựng đô thị đạt tiêu chuẩn đô thị loại IV. Tiếp tục tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu nhằm hoàn thiện các tiêu chuẩn còn yếu, còn thiếu của đô thị loại IV, hướng đến đô thị loại III, Dân số trung bình: 18.500 người
Giai đoạn 2026 – 2030: Nâng cao chất lượng đô thị, hướng tới mục tiêu thành lập thị xã Mai Sơn vào giai đoạn đến năm 2050.Dân số trung bình 22.000 người.
Đô thị Phù Yên (Mở rộng) – Huyện Phù Yên
Phù Yên là đô thị vùng Tỉnh và là thị trấn huyện lỵ huyện Phù Yên; là trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của huyện. Phương hướng phát triển không gian đô thị theo hai hướng chủ đạo: (1). Về phía Tây Nam: Phát triển đô thị trên quỹ đất nông nghiệp còn lại giữa QL.37 đến đường vành đai phía Tây; (2). Về hướng Đông: Phát triển ra đường Mường Tấc, tạo thành khu văn hóa thể thao dịch vụ, công nghiệp phía Đông đô thị.
Giai đoạn 2021 – 2025: Định hướng mở rộng địa giới hành chính thị trấn Phù Yên, lấy một phần ranh giới xã Quang Huy, Huy Bắc và xã Huy Hạ (thực hiện Công văn số 922-CV/TU ngày 17/9/2021 về việc điều chỉnh địa giới hành chính cấp xã để mở rộng thị trấn huyện Phù Yên và Công văn số 3345-CV/TU ngày 26/4/2023 của Tỉnh ủy Sơn La về việc chấp thuận tại nhiệm vụ lập quy hoạch chung xây dựng thị trấn Phù Yên); tiếp tục đầu tư, xây dựng hệ thống các công trình hạ tầng để theo tiêu chí đô thị loại IV. Quy mô dân số: 20.500 người.
Giai đoạn 2026 – 2030: Hoàn thành việc công nhận đô thị loại IV đối với khu vực thị trấn Phù Yên mở rộng. Dân số trung bình: 25.000 người.
Đô thị Vân Hồ – huyện Vân Hồ
Đô Thị Vân Hồ là đô thị huyện lỵ; trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của huyện Vân Hồ. Hướng phát triển đô thị về phía Tây Bắc, dọc theo QL.6. Trong đó cần tập trung xây dựng theo quy hoạch Khu trung tâm hành chính, chính trị huyện Vân Hồ.
Giai đoạn 2021 – 2025: Thành lập đơn vị hành chính huyện lỵ huyện Vân Hồ – đô thị loại V. Dân số trung bình: 10.500 người.
Giai đoạn 2026 – 2030: Tập trung đầu tư, phát triển hạ tầng, phát triển dịch vụ, công nghiệp, tăng chất lượng và sức hấp dẫn đô thị, thu hút đầu tư và lao động ngoài địa phương. Dân số trung bình: 11.500 người.
Thị trấn Yên Châu (Mở rộng) – huyện Yên Châu
Là đô thị huyện lỵ; trung tâm hành chính, kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và du lịch, dịch vụ của huyện Yên Châu; mang đậm sắc thái văn hóa lịch sử dân tộc và đặc điểm tự nhiên đặc thù của Tây Bắc. Các hướng phát triển được xác định gồm 4 trục đường chính là QL.6, đường Chu Văn An, đường 20/11 đi xã Chiềng Khoi, đường phố Hoa Ban nối với đường Chu Văn An và trục đường bố trí mới ven suối Vạt kết nối với trục đường QL.6, đường 20/11.
Giai đoạn 2021-2025: Mở rộng địa giới hành chính thị trấn Yên Châu, lấy một phần ranh giới các xã Viêng Lán và Sặp Vạt (thực hiện theo tờ trình 636/BCSĐ về việc xin chủ trương Ban thường vụ Tỉnh uỷ về phương án điều chỉnh địa giới hành chính cấp xã để mở rộng thị trấn Yên Châu , huyện Yên Châu).
Giai đoạn 2026-2030: Nâng cao chất lượng đô thị, hướng đến tiêu chí đô thị loại IV. Dân số trung bình: 13.200 người.
Đô thị Quỳnh Nhai (Mở rộng) – huyện Quỳnh Nhai
Là đô thị huyện lỵ, trung tâm hành chính – kinh tế – văn hóa – xã hội của huyện Quỳnh Nhai; Trung tâm chuyển giao công nghệ, giao lưu kinh tế vùng huyện. Mở rộng đô thị về hướng Đông Nam theo QL.6B và hướng Tây Nam theo QL.279 hướng về phía vùng kinh tế dọc QL.6.
Đô thị Thuận Châu (Mở Rộng) – huyện Thuận Châu
Là đô thị huyện lỵ, trung tâm hành chính – kinh tế – văn hóa- xã hội của huyện Thuận Châu; Lấy thị trấn Thuận Châu làm trung tâm, hướng phát triển chủ yếu là về 2 đầu trên QL.6, lấy một phần ranh giới hành chính xã Phổng Lăng và xã Thôm Mòn; (1) Phía Đông giáp xã Thôm Mòn; (2) Phía Tây giáp xã Phổng Lăng; (3) Phía Bắc giáp xã Chiềng Bôm và xã Púng Tra; (4) Phía Nam giáp xã Chiềng Ly và xã Tông Lạnh.
Đô thị Bắc Yên (Mở rộng) – huyện Bắc Yên
Là đô thị huyện lỵ, trung tâm hành chính -kinh tế – văn hóa- xã hội của huyện Bắc Yên; Là cực vệ tinh trong chiến lược phát triển KTXH của Tỉnh đến 2030, 2050; đầu mối giao thông quan trọng của vùng, trên hành lang kinh tế dọc sông Đà; Trung tâm giao lưu văn hóa, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; đầu mối giao thông quan trọng nối thị trấn với các xã thuộc huyện, điểm trung chuyển GT đường bộ trên QL.37 nối Sơn La với Phú Thọ, Hà Nội; là đô thị có vị trí quan trọng về ANQP.
Hướng phát triển đô thị: Phát triển mở rộng ranh giới hành chính thị trấn Bắc Yên ra một phần địa giới hành chính của 05 bản của xã Phiêng Ban là: Cao Đa 1, Phiêng Ban, Pu Nhi, Tân Ban, Cang hợp.
Đô thị Sông Mã (Mở rộng)– huyện Sông Mã
Là đô thị huyện lỵ, trung tâm hành chính – kinh tế – văn hóa – xã hội của huyện; Hướng phát triển đô thi: Phát triển mở rộng địa giới hành chính đô thị về 3 hướng của thị trấn (toàn bộ phần mở rộng thuộc địa bàn xã Nà Nghịu): (1). Hướng dọc trục QL.4G về phía nam của thị trấn đi cửa khẩu Chiềng Khương và TP. Sơn La (thuộc các bản Lê Hồng Phong, Quyết Thắng, Quyết Tiến) và hướng đi Sốp Cộp (thuộc các bản Năng Cầu, Hương Mai, Trại Giống); (2). Hướng dọc trục QL.4G về phía bắc của thị trấn (1 phần của bản Phòng Sài); (3). Hướng dọc trục đường liên xã về phía Tây của sông Mã (thuộc bản Nà Nghịu II và 1 phần Nà Nghịu I).
Đô thị Sốp Cộp – huyện Sốp Cộp
Là đô thị huyện lỵ, trung tâm hành chính – kinh tế – văn hóa – xã hội của huyện; Hướng phát triển đô thi: phát triển đô thị về phía Tây Bắc thuộc bờ phải suối Nậm Ban theo hướng nhìn về thượng lưu, bố trí hình thái phát triển đô thị dựa theo yếu tố địa hình, tôn trọng cảnh quan thiên nhiên.
Đô thị Ít Ong – huyện Mường La
Là thị trấn huyện lỵ, trung tâm hành chính –kinh tế – văn hóa- xã hội của huyện Mường La; Hướng phát triển đô thi: Phát triển về phía Tây và Đông Nam đô thị, lấp đầy các không gian đô thị còn trống và mật độ thấp.
Đô thị Ngọc Chiến – huyện Mường La
Đô thị Ngọc Chiến là đô thị du lịch và trung tâm tiểu vùng phía Bắc huyện Mường La. Trung tâm kinh tế du lịch, dịch vụ phía Đông Bắc huyện Mường La, có vai trò thúc đẩy sự phát triển du lịch của huyện. Là cửa ngõ phía Bắc của huyện Mường La kết nối đi trục QL.32
Hướng phát triển đô thi: Tách 1 phần diện tích xã Ngọc Chiến thành lập thị trấn mới, ranh giới thị trấn sát địa giới hành chính xã Ngọc Chiến phía tây nam đến hết ranh giới tỉnh Sơn La phía đông bắc. Lấy ĐT.109 làm khung giao thông chính đô thị kéo dài từ hồ suối Chiến đến sát địa giới Sơn La – Yên Bái.
Đô thị Tông Lạnh – huyện Thuận Châu
Trung tâm kinh tế, văn hóa, và dịch vụ của huyện Thuận Châu, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc của huyện, nhân tố quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội tiểu vùng phía Đông huyện.
Hướng phát triển đô thị: Đô thị đề xuất mới gắn với động lực từ cao tốc Sơn La – Hòa Bình và cụm công nghiệp Tông Cọ. Lấy kết cấu giao thông đối ngoại hiện trạng gồm quốc lộ 6 và quốc lộ 6B là khung giao thông chính đô thị, và phát triển không gian đô thị về suối Muội và suối Dòn.
Đô thị Gia Phù – huyện Phù Yên
Đầu mối giao thông quan trọng nối liền với các xã vùng lòng hồ thủy điện Sơn La; là điểm trung chuyển GT đường bộ trên tuyến QL.43 đi huyện Mộc Châu, tuyến QL.37 đi huyện Mai Sơn và TT Phù Yên; cửa ngõ phía Nam của khu vực Phù Yên, Bắc Yên từ vùng kinh tế dọc QL.6, thủ đô Hà Nội và cửa khẩu quốc tế Lóng Sập.
Đô thị Phiêng Khoài – huyện Yên Châu
Là đầu mối giao thông quan trọng nối liền với các xã vùng biên, điểm trung chuyển giao thông đường bộ trên tuyến QL.6C đi huyện Mai Sơn và Thị trấn Yên Châu. Là nhân tố quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội tiểu vùng phía Tây Nam huyện, góp phần giữ vững trật tự an toàn xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng. Phát triển đô thị theo hướng dọc Tỉnh lộ 103 và phát triển về phía Nam của khu trung tâm hiện hữu.
Đô thị Chiềng Khương – huyện Sông Mã
Là đô thị cửa khẩu gắn với khu kinh tế cửa khẩu Chiềng Khương. Là Trung tâm kinh tế, văn hóa, và dịch vụ của huyện Sông Mã, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc của huyện, nhân tố quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội tiểu vùng phía Đông Nam huyện.
Hướng phát triển đô thị: Đô thị đề xuất mới dựa trên động lực khu vực giao thông quan trọng, tập trung và sự phát triển của khu kinh tế cửa khẩu Chiềng Khương. Tổ chức không gian đô thị mở rộng về phía Bắc và phía Tây Nam của thị trấn (quy hoạch). Có thể mở rộng đô thị sang phía đất nương của bản Quyết Thắng, do đất tương đối bằng phẳng, có Sông Mã chạy qua, sẽ khai thác tốt cảnh quan 2 bờ sông.
Tài liệu kèm theo:
- Báo cáo thuyết minh quy hoạch tỉnh Sơn La đến 2030, tầm nhìn đến 2050
- Hệ thống bản đồ quy hoạch tỉnh Sơn La đến 2050, tầm nhìn đến 2050
