Quy hoạch vùng liên huyện tỉnh Trà Vinh phân thành 2 không gian vùng liên huyện: Vùng liên huyện phía Tây và Vùng liên huyện phía Đông.
Phương án quy hoạch tỉnh Trà Vinh xác định trên cơ sở địa lý tự nhiên, đặc điểm dân cư và văn hóa xã hội, điều kiện, trình độ phát triển và dự báo khả năng phát triển, tỉnh Trà Vinh phân thành 2 không gian vùng liên huyện, cụ thể như sau:
- Vùng liên huyện phía Tây: bao gồm TP Trà Vinh mở rộng, các huyện Châu Thành, Càng Long, Cầu Kè, cùng với Đô thị Tiểu Cần (huyện Tiểu Cần phát triển lên thị xã) làm trung tâm liên huyện.
- Vùng liên huyện phía Đông: Gồm các huyện Duyên Hải, Cầu Ngang và Trà Cú. Với TP Duyên Hải (TX Duyên Hải lên thành phố) làm trung tâm vùng liên huyện.
Phạm vi, tính chất, hướng phát triển trọng tâm của từng vùng liên huyện, tỉnh Trà Vinh
Quy hoạch vùng liên huyện phía Tây
Vùng liên huyện phía Tây, tỉnh Trà Vinh là vùng có chức năng kinh tế đô thị, tạo động lực phát triển cho toàn tỉnh. Với hạ tầng giao thông phát triển với bốn tuyến quốc lộ chính là QL53, QL53B, QL54 và QL60. Đây là khu vực đầu mối giao thông vùng phía Tây tỉnh Trà Vinh, kết nối với chùm đô thị liên vùng tỉnh Sóc Trăng, đồng thời kết nối tỉnh thông suốt với TP Hồ Chí Minh và các tỉnh trong khu vực ĐBSCL;
Định hướng phát triển chính:
Theo đồ án quy hoạch tỉnh Trà Vinh đến 2030, tầm nhìn đến 2050, khu vực phát triển các hoạt động kinh tế tổng hợp nằm tại huyện Càng Long và TP Trà Vinh, và một phần của Huyện Cầu Kè và Châu Thành. Đây là vùng cửa ngõ phía Bắc thuận tiện cho giao thông kết nối các tỉnh Bến Tre, Cần Thơ qua QL53, QL54, QL60 và hệ thống đường cao tốc Hồng Ngự – Trà Vinh (sẽ xây dựng) nối với tỉnh Vĩnh Long. Trọng tâm của khu vực là các địa bàn thuộc Khu công nghiệp Long Đức. Đây là khu vực có nhiều tiềm năng và lợi thế cho Trà Vinh kết nối giao thương và phát triển mạnh các hoạt động thương mại dịch vụ dọc hai bên các tuyến đường quốc lộ, và thuận lợi cho việc phát triển du lịch sinh thái theo chuỗi du lịch miệt vườn kết nối với
Bến Tre;
Khu vực phát triển sản xuất nông nghiệp được bố trí toàn bộ vùng huyện Cầu kè, Tiểu Cần – nằm trong vùng ngọt (phía Bắc tỉnh) tiếp giáp với tỉnh Sóc Trăng, với điều kiện đất đai thuận lợi và nằm trong mối liên kết vùng sản xuất nông nghiệp. Khu vực này tập trung phát triển các vùng chuyên canh lúa gạo chất lượng cao; cây ăn quả, cây công nghiệp; phát triển thủy sản nước ngọt.
Quy hoạch vùng liên huyện phía Đông
Vùng liên huyện phía Đông, tỉnh Trà Vinh là cửa ngõ giao thông về đường thủy của ĐBSCL, với hệ thống cảng sông, cảng biển và đường luồng cho tàu biển có trọng tải lớn vào sông Hậu. Tuyến luồng này đóng vai trò là huyết mạch ổn định lâu dài, nâng cao thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp, khu kinh tế và trở thành cửa ngõ giao thương quan trọng của khu vực ĐBSCL đến các khu vực khác trong nước và trên thế giới bằng đường thủy, tạo động lực mới trong phát triển kinh tế địa phương.
Theo Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 thì cảng biển Trà Vinh thuộc Nhóm cảng biển số 5 và thuộc Cảng biển loại I, bao gồm:
- Khu bến cảng Trà Cú-Kim Sơn phục vụ phát triển KTXH tỉnh Trà Vinh, có bến tổng hợp, hàng lỏng/khí (tiếp nhận tàu trọng tải đến 20.000 tấn),
- Khu bến cảng Duyên Hải – Định An phục vụ phát triển KTXH tỉnh Trà Vinh và vùng ĐBSCL, có bến tổng hợp, container, hàng lỏng/khí (tiếp nhận tàu trọng tải đến 50.000 tấn).
Định hướng phát triển chính:
Theo đồ án quy hoạch tỉnh Trà Vinh đến 2030, tầm nhìn đến 2050, với các lợi thế của kinh tế biển và hình thành cụm đô thị ven biển cùng với việc khai thác du lịch sông nước miệt vườn gắn với làng nghề, du lịch trải nghiệm (homestay), di tích lịch sử văn hóa, cách mạng trong mối liên kết các hoạt động này với các tỉnh lân cận vùng ĐBSCL (Bến Tre, Vĩnh Long) sẽ là động lực kéo theo sự phát triển KTXH của hai huyện Cầu Ngang và Trà Cú. Một số
định hướng và chỉ tiêu phát triển của từng khu vực trong vùng:
- Khu vực phát triển khai thác hải sản, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, nuôi trồng thủy sản, chế biến thủy – hải sản và dịch vụ hậu cần nghề cá: bố trí tại địa bàn có đường ven sông huyện Trà Cú và Duyên Hải, gắn với cảng Trà Cú, cảng cá Định An;
- Khu vực trồng mới và khôi phục vành đai rừng phòng hộ xung yếu ven biển: Dọc đường ven biển của TX Duyên Hải và huyện Duyên Hải;
- Khu vực phát triển công nghiệp, thương mại và du lịch biển: toàn bộ địa bàn TX Duyên Hải.
- Khu vực phát triển hoạt động du lịch sông nước miệt vườn gắn với làng nghề truyền thống, du lịch trải nghiệm (homestay), di tích lịch sử văn hóa, cách mạng: Vùng cù lao sông Cổ Chiên dọc theo đường hành lang ven biển, huyện Cầu Ngang.
Hệ thống các thị trấn từng vùng liên huyện tỉnh Trà Vinh
Theo đồ án quy hoạch tỉnh Trà Vinh đến 2030, tầm nhìn đến 2050, hệ thống các thị trấn, các trung tâm phát triển tại 02 vùng liên huyện, tỉnh Trà Vinh được tổng hợp theo bảng dưới đây.
Phương án kết nối không gian liên huyện, tỉnh Trà Vinh
Các trục động lực phát triển:
- Quốc lộ 60: Kết nối Cầu Đại Ngãi, tuyến Nam sông Hậu và cầu Cổ Chiên qua tỉnh Bến Tre về TP Hồ Chí Minh.
- Tuyến cao tốc Trà Vinh- Hồng Ngự: Cửa khẩu Dinh Bà, huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp- TP Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh.
- Tuyến đường ven biển: dài 750km từ TP Hồ Chí Minh qua Trà Vinh tới Kiên Giang, quy hoạch cấp IV đồng bằng.
- Giao thông đường thủy: Luồng Định An – Cần Thơ: thuộc sông Hậu, bắt đầu từ phao “0” kết thúc tại khu bến Trà Nóc – Cần Thơ. Luồng dài 120km tiếp nhận tàu trọng tải 5.000-10.000DWT.
Các trục không gian kết nối liên huyện:
- Quốc lộ 53: Đây là tuyến đường huyết mạch nối từ QL.1A (Vĩnh Long) qua nhiều trung tâm KTXH của tỉnh Trà Vinh. Trục QL53 đi qua các huyện: Càng Long, Châu Thành, Cầu Ngang, Duyên Hải, Trà Cú, TP Duyên Hải (TX Duyên Hải) và TP Trà Vinh. Đây là trục kết nối không gian hướng Bắc và Đông của tỉnh. Kết nối vùng liên huyện phía Tây và vùng liên huyện phía Đông với trung tâm vùng tỉnh là TP Trà Vinh và trung tâm tiểu vùng phía Đông là TP Duyên Hải (TX duyên Hải)
- Quốc lộ 54: Là tuyến đường trục dọc nối từ phà Vàm Cống, cắt qua QL.1A địa phận Vĩnh Long và kết thúc tại TP Trà Vinh (QL.53). Trục QL54 đi qua các huyện: Cầu Kè, Trà Cú, Châu Thành, TX Tiểu Cần (huyện Tiểu Cần) và TP Trà Vinh. Đây là trục kết nối không gian hướng Tây và Nam của tỉnh. Kết nối vùng liên huyện phía Tây và vùng liên huyện phía Đông với trung tâm vùng tỉnh là TP Trà Vinh
và trung tâm tiểu vùng phía Tây là TX Tiểu Cần (huyện Tiểu Cần).
Các cửa ngõ liên kết:
- Phía Tây Bắc: Huyện Càng Long và TP Trà Vinh mở rộng: Đây là cửa ngõ giao lưu kinh tế – văn hóa – xã hội của tỉnh Trà Vinh với các tỉnh khu vực ĐBSCL với hai trục giao thông quan trọng của tỉnh là QL53 kết nối với tỉnh Vĩnh Long đi các tỉnh miền Tây và QL60 kết nối với tỉnh Bến Tre đi TP Hồ Chí Minh.
- Phía Tây Nam: Thị xã Tiểu Cần ( huyện Tiểu Cần) và huyện Trà Cú: Đây là cửa ngõ quan trọng của tỉnh Trà Vinh với trục phát triển hình thành bởi hành lang đô thị phía Đông sông Hậu, với việc kết nối với tuyến QL60, QL54 cũng như QL60 mở rộng, đường thủy qua sông Hậu, Trong tương lai mới việc mở rộng QL60 và xây dựng cầu Đại Ngãi kết nối với tuyến Nam sông Hậu đi Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, tạo thuận lợi trong việc giao lưu phát triển KTXH với các địa phương khác trong và ngoài tỉnh.
- Phía Đông: Cảng biển Định An: Tiếp giáp cửa biển Định An và kênh Quan Chánh Bố, có tiềm năng mở rộng thành đường vận tải hàng hải quốc tế và hình thành KKT Định An của tỉnh.
Xác định các khu vực ổn định và động lực phát triển
Vùng trung tâm và ổn định phát triển:
Bao gồm các đơn vị hành chính: TP Trà Vinh, các huyện Châu Thành, Càng Long, Cầu Kè và Tiểu Cần với tổng diện tích tự nhiên là 18.478 ha.
Đây là địa bàn trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh, là địa bàn trọng tâm, với khu vực lõi là TP Trà Vinh – đóng vai trò là trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục của tỉnh và cực tăng trưởng của vùng.
Định hướng tổ chức phát triển của vùng như sau:
- Địa bàn trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh sẽ tập trung tại TP Trà Vinh và một phần của huyện Châu Thành và Càng Long. Đây là địa bàn trọng tâm, với khu vực lõi là TP Trà Vinh – đóng vai trò là trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục của tỉnh và cực tăng trưởng của Vùng động lực phát triển;
- Địa bàn phát triển các hoạt động kinh tế tổng hợp nằm tại huyện Càng Long và TP Trà Vinh, và một phần của Huyện Cầu Kè và Châu Thành. Đây là vùng cửa ngõ phía Bắc thuận tiện cho Giao thông kết nối các tỉnh Bến Tre, Cần Thơ qua QL53, QL54, QL60 và hệ thống đường cao tốc Hồng Ngự – Trà Vinh (sẽ xây dựng) nối với tỉnh Vĩnh Long. Trọng tâm của địa bàn là Khu công nghiệp Long Đức. Có thể khẳng định, đây là địa bàn có nhiều tiềm năng và lợi thế cho Trà Vinh kết nối giao thương và phát triển mạnh các hoạt động thương mại dịch vụ dọc hai bên các tuyến đường quốc lộ, và thuận lợi cho việc phát triển du lịch sinh thái theo chuỗi du lịch miệt vườn kết nối với Bến Tre;
- Địa bàn phát triển sản xuất nông nghiệp được bố trí toàn bộ vùng huyện Cầu Kè, Tiểu Cần – nằm trong vùng ngọt (phía Bắc tỉnh) tiếp giáp với tỉnh Sóc Trăng, với điều kiện đất đai thuận lợi và nằm trong mối liên kết vùng sản xuất nông nghiệp. Khu vực này tập trung phát triển các vùng chuyên canh lúa gạo chất lượng cao; cây ăn quả, cây công nghiệp; phát triển thủy sản nước ngọt.
Vùng động lực phát triển:
Về phạm vi không gian vùng bao gồm các đơn vị hành chính: TX Duyên Hải, các huyện Duyên Hải, Cầu Ngang và Trà Cú, với tổng diện tích tự nhiên khoảng 115.297 ha.
Định hướng tổ chức phát triển vùng như sau:
- Với điều kiện đất đai thuận lợi và nằm trong mối liên kết vùng sản xuất nông nghiệp, vùng này tập trung phát triển kinh tế biển như là: khai thác hải sản, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, nuôi trồng thủy sản, chế biến thủy – hải sản và dịch vụ hậu cần nghề cá; phát triển công nghiệp, thương mại và du lịch biển; bảo vệ, trồng mới và khôi phục vành đai rừng phòng hộ xung yếu ven biển, ven sông. Trọng tâm của vùng là phát triển KKT Định An thành một trong những trung tâm phát triển dịch vụ gắn cảng, công nghiệp và du lịch của vùng ven biển; phát triển khu du lịch Ba Động.
- Với các lợi thế của kinh tế biển và hình thành cụm đô thị biển cùng với việc khai thác du lịch sông nước miệt vườn gắn với làng nghề, du lịch trải nghiệm (homestay), di tích lịch sử văn hóa, cách mạng trong mối liên kết các hoạt động này với các tỉnh lân cận vùng ĐBSCL (Bến Tre, Vĩnh Long) sẽ là động lực kéo theo sự phát triển KTXH của hai huyện Cầu Ngang và Trà Cú.
Tầm nhìn đến năm 2050: Dựa trên cơ sở các đơn vị hành chính của tỉnh có tính chất tương đối về các điều kiện phát triển, phân vùng KTXH, phân vùng không gian hệ thống đô thị và nông thôn, phân vùng nông nghiệp. Toàn tỉnh Trà Vinh chia làm 2 không gian vùng liên huyện và 01 trung tâm vùng (TP Trà Vinh), 02 trung tâm tiểu vùng (TX Tiểu Cần và TP Duyên Hải).
